1274 อันว่าสัญญาตั้งสมาคมนั้น 1275 บรรดาสมาคมต้องมีข้อบังคับและต้องจดทะเบียน 1276 อันข้อบังคับของสมาคมนั้น 1277 การขอจดทะเบียนสมาคมนั้น 1278 การจดทะเบียนนั้น 1279 ในการจดทะเบียน ท่านบังคับว่าต้องจดระบุ 1280 ในการขอจดทะเบียนนั้น 1281 บุคคลทั้งปวงจะตรวจดูเอกสาร 1282 เมื่อใดได้จดทะเบียนสมาคมแล้ว 1283 ถ้ามิได้มีข้อบังคับของสมาคมบัญญัติ 1284 การเปลี่ยนตัวบุคคล 1285 บรรดาบุคคลซึ่งได้รับมอบหมาย 1286 ความเกี่ยวพันในระหว่างสมาคม 1287 สมาชิกของสมาคมทุกคน 1288 ถ้ามีระเบียบจะพึงส่งเงิน 1289 สมาชิกทุกคนจะออกจากสมาคม 1290 นอกจากจะได้มีข้อบังคับบัญญัติ 1291 ถ้าสมาคมลงมติโดยฝ่าฝืนต่อข้อบังคับ ...1291ทวิ เมื่อมีเหตุสงสัยว่าสมาคมใดจะดำเนินการไม่ชอบ 1292 สมาคมย่อมเลิกกันด้วยเหตุอย่างใด 1293 ในกรณีอันใดอันหนึ่งซึ่งจะกล่าวต่อไปนี้ ...1293ทวิ ถ้าปรากฏว่าวัตถุที่ประสงค์หรือกิจการของสมาคมใด ...1293ตรี ในเมื่อนายทะเบียนสั่งให้ขีดชื่อสมาคมใดออก 1294 บทบัญญัติทั้งหลายในลักษณะ 22 หมวด 5 1295 เมื่อได้ชำระบัญชีแล้ว 1296 ถ้าในข้อบังคับของสมาคมหรือที่ประชุมใหญ่มิได้ระบุ 1297 เสนาบดีผู้รับผิดชอบในการปกครองท้องที่ --- กลับไปที่หน้าสารบาญ --- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ประมวลกฎหมายแพ่งและพานิชย์

สมาคม มาตรา 1274 อันว่าสัญญาตั้งสมาคมนั้น คือสัญญาซึ่งบุคคล หลายคนตกลงเข้ากัน เพื่อทำการอันใดอันหนึ่งร่วมกันอันมิใช่เป็น การหาผลกำไรแบ่งปันกัน หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1275 บรรดาสมาคมต้องมีข้อบังคับและต้องจดทะเบียน หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1276 อันข้อบังคับของสมาคมนั้น อย่างน้อยต้องระบุข้อความที่ กล่าวต่อไปนี้ คือ (1) ชื่อสมาคม (2) วัตถุที่ประสงค์ของสมาคม (3) ที่ตั้งสำนักงานแห่งใหญ่ของสมาคม (4) ระเบียบวิธีรับสมาชิกเข้าสมาคม และระเบียบวิธีกำจัดสมาชิกออก จากสมาคม (5) ระเบียบวิธีจัดการสมาคม โดยมีกรรมสัมปาทิกหรือกรรมการหรือ วิธีอื่นอย่างใด หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1277 การขอจดทะเบียนสมาคมนั้น ต้องทำเป็นหนังสือและ ต้องมีสมาชิกของสมาคมลงลายมือชื่อไม่น้อยกว่าสามคน กับต้องมี ข้อบังคับของสมาคมส่งไปด้วยสามฉบับ หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ. 2535 มาตรา 1278 การจดทะเบียนนั้น สมาคมตั้งสำนักงานแห่งใหญ่ ทำกิจการอยู่ ณ ท้องที่แห่งใดในพระราชอาณาเขต ท่านให้จดทะเบียน ณ หอทะเบียนสำหรับท้องที่แห่งนั้น ต่อไปภายหลังจะแก้ไขข้อความ ที่ได้จดทะเบียนไว้อย่างหนึ่งอย่างใดก็ดี จะจดทะเบียนข้อความใด ๆ อันบังคับไว้ในลักษณะนี้ว่าให้จดทะเบียนก็ดี ก็ต้องจด ณ หอทะเบียน แห่งเดียวกันนั้น มาตรา 1279 ในการจดทะเบียน ท่านบังคับว่าต้องจดระบุข้อความซึ่ง กล่าวต่อไปนี้ คือ (1) ชื่อสมาคม (2) วัตถุที่ประสงค์ของสมาคม (3) ที่ตั้งสำนักงานแห่งใหญ่ของสมาคม (4) ชื่อ สำนัก และอาชีวะ ของบรรดาบุคคลซึ่งได้รับมอบหมายเป็นผู้ จัดการ หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1280 ในการขอจดทะเบียนนั้น ถ้าได้แสดงเอกสารและข้อ ความดั่งกล่าวไว้ใน มาตรา 1276 และ มาตรา 1279 และถ้าปรากฏว่า บุคคลซึ่งได้รับมอบหมายเป็นผู้จัดการของสมาคมนั้น เป็นคนมีหลักฐาน สมควรแก่วัตถุที่ประสงค์และฐานะของสมาคมนั้นแล้ว ก็ให้อนุญาตจด ทะเบียนได้ แต่ถ้าปรากฏว่าวัตถุที่ประสงค์หรือกิจการของสมาคมใด น่าจะ เป็นภัยอันตรายต่อสันติภาพของประชาชนก็ดี หรืออาจจะก่อให้เกิด ความไม่สงบในบ้านเมืองก็ดี นายทะเบียนไม่รับจดทะเบียนสมาคมนั้นได้ เมื่อนายทะเบียนปฏิเสธไม่รับจดทะเบียน ให้นายทะเบียนมีหนังสือ แจ้งไปยังผู้ขอตั้งสมาคม ถ้าผู้ขอตั้งสมาคมไม่พอใจในคำวินิจฉัยของ นายทะเบียนให้อุทธรณ์คำสั่งนั้นไปยังรัฐมนตรีเจ้าหน้าที่ในการนี้ได้ ภายในสิบห้าวัน นับแต่วันที่ได้รับแจ้งความ คำวินิจฉัยของรัฐมนตรี นั้นท่านว่าเป็นที่สุด หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1281 บุคคลทั้งปวงจะตรวจดูเอกสารของสมาคมใด ๆ ที่นาย ทะเบียนเก็บรักษาไว้ก็ดี หรือต้องการใบสำคัญการจดทะเบียนหรือสำเนา เอกสารอื่นอย่างหนึ่งอย่างใดของสมาคม ซึ่งจะขอให้นายทะเบียนคัดเป็น สำเนาเต็มความมีคำรับรองหรือคัดย่อแต่เนื้อความส่งมอบให้ก็ดี เมื่อได้เสีย ค่าธรรมเนียมตามข้อบังคับซึ่งเสนาบดีผู้รับผิดชอบในการปกครองท้องที่กำหนด ไว้แล้วก็ให้ตรวจและขอได้ หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1282 เมื่อใดได้จดทะเบียนสมาคมแล้ว แต่นั้นสมาคมก็ชื่อว่าได้ ตั้งขึ้นเป็นนิติบุคคลต่างหากจากบุคคลทั้งหลายที่รวมเข้าอยู่ในนั้น ให้พนักงานทะเบียนทำใบสำคัญแสดงการจดทะเบียนส่งมอบให้แก่สมาคม ฉบับหนึ่ง หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1283 ถ้ามิได้มีข้อบังคับของสมาคมบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่น ห้าม มิให้แก้ไขเปลี่ยนแปลงหรือเพิ่มเติมข้อบังคับของสมาคม นอกจากที่ประชุม สมาชิกของสมาคมจะได้ลงมติแก่การนั้นเป็นเสียงข้างมาก อนึ่ง ต้องส่งสำเนาข้อบังคับที่แก้ไขเปลี่ยนแปลงหรือเพิ่มเติมใหม่เช่นนั้น สามฉบับไปจดทะเบียนภายในสิบสี่วันนับตั้งแต่วันที่ได้ลงมติ หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1284 การเปลี่ยนตัวบุคคลซึ่งได้รับมอบหมายเป็นผู้จัดการ สมาคมนั้น ต้องแจ้งแก่นายทะเบียนเพื่อจดทะเบียนภายในสิบสี่วันนับแต่ วันที่ได้เปลี่ยน ถ้านายทะเบียนไม่พอใจว่าผู้จัดการใหม่นั้นเป็นบุคคลอันมีหลักฐานสมควร ดั่งว่าไว้ใน มาตรา 1280 จะไม่ยอมรับจดทะเบียนการเปลี่ยนแปลงนั้นก็ได้ หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1285 บรรดาบุคคลซึ่งได้รับมอบหมายให้เป็นผู้จัดการนั้น ได้ชื่อ ว่าเป็นผู้แทนของสมาคมในกิจการอันเกี่ยวกับบุคคลภายนอก หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1286 ความเกี่ยวพันในระหว่างสมาคมกับบุคคลซึ่งได้รับมอบ หมายเป็นผู้จัดการก็ดี กับบุคคลภายนอกก็ดี ท่านให้บังคับตามบทบัญญัติ แห่งประมวลกฎหมายนี้ ว่าด้วยตัวแทน หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1287 สมาชิกของสมาคมทุกคนชอบที่จะตรวจตราความเป็นอยู่ แห่งกิจการและทรัพย์สินของสมาคมได้ หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1288 ถ้ามีระเบียบจะพึงส่งเงินค่าบำรุงเป็นระยะเวลา อย่างไร ท่านว่าเงินค่าบำรุงนั้นถึงกำหนดจะต้องใช้เต็มจำนวน เมื่อเริ่มต้นระยะเวลาบำรุงนั้นทุกครั้งไป หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1289 สมาชิกทุกคนจะออกจากสมาคมเมื่อใดก็ชอบที่จะออกได้ แต่ต้องใช้เงินค่าบำรุงและหนี้สินอย่างอื่นที่ค้างชำระอยู่ในขณะนั้นให้เสร็จ หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1290 นอกจากจะได้มีข้อบังคับบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่นแล้ว ท่าน ว่าความรับผิดของสมาชิก ในสมาคมแต่ละคนจำกัดเพียงจำนวนเงินค่าบำรุงที่ สมาชิกนั้นค้างชำระอยู่ หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1291 ถ้าสมาคมลงมติโดยฝ่าฝืนต่อข้อบังคับของสมาคมเองก็ดี หรือฝ่าฝืนต่อกฎหมายก็ดี เมื่อสมาชิกคนหนึ่งคนใดหรือพนักงานอัยการร้องขอ ท่านให้ศาลเพิกถอนมตินั้นเสีย แต่การที่สมาชิกจะร้องขอต่อศาลเช่นนี้ ต้องร้อง อย่าให้เนิ่นช้าเกินกว่าหนึ่งเดือนนับแต่วันที่ได้ลงมตินั้น หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1291ทวิ เมื่อมีเหตุสงสัยว่าสมาคมใดจะดำเนินการไม่ชอบ ด้วยกฎหมาย หรือเป็นภัยอันตรายต่อสันติภาพของประชาชนนายทะเบียนอาจ สั่งให้สมาคมนั้นแจ้งวันเวลาประชุมทุกคราวมาให้ทราบล่วงหน้า ไม่น้อยกว่ายี่ สิบสี่ชั่วโมง สมาคมใดมิได้ปฏิบัติตามคำสั่งของนายทะเบียน ท่านว่านาย ทะเบียนมีอำนาจสั่งให้ปิดประชุมสมาคมนั้นได้ แต่ครั้งหนึ่งไม่ให้เกินสามเดือน ในกรณีหลังนี้ผู้จัดการสมาคมอาจอุทธรณ์คำสั่งปิดประชุมนั้นไปยังคณะ กรรมาธิการ ซึ่งรัฐมนตรีเจ้าหน้าที่จะได้แต่งตั้งขึ้นเพื่อการนี้ คณะกรรมาธิการนั้น ประกอบด้วยผู้พิพากษาหนึ่งนาย อัยการหนึ่งนาย และผู้ที่ไม่ใช่ข้าราชการประจำการหนึ่งนาย ให้ผู้พิพากษาเป็นประธาน หมายเหตุมาตรา 1291ทวิ นี้ บัญญัติเพิ่มขึ้นโดย มาตรา 5 แห่งพรบ. แก้ไขเพิ่มเติมปพพ. พุทธศักราช 2477 มาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1292 สมาคมย่อมเลิกกันด้วยเหตุอย่างใดอย่างหนึ่งซึ่งกล่าวต่อ ไปนี้ คือ (1) ถ้ามีข้อบังคับของสมาคมกำหนดไว้ให้เลิกในกรณีอันใดเมื่อมีกรณีอัน นั้น (2) ถ้าตั้งสมาคมขึ้นโดยมีกำหนดกาลอันใด เมื่อสิ้นกำหนดกาลอันนั้น (3) ถ้าสมาคมได้ตั้งขึ้นเพื่อทำกิจการอันหนึ่งอันเดียว เมื่อการอันนั้น สำเร็จแล้ว (4) เมื่อที่ประชุมใหญ่แห่งสมาคมได้ลงมติให้เลิก (5) เมื่อสมาคมต้องล้มละลาย (6) เมื่อศาลสั่งให้เลิก (7) โดยนายทะเบียนขีดชื่อออกจากทะเบียน หมายเหตุอนุมาตรา (7) ของ มาตรา 1292 นี้ บัญญัติเพิ่มขึ้นโดย มาตรา 3 แห่งพรบ.แก้ไขเพิ่มเติมปพพ.(ฉบับที่ 7) พ.ศ.2496 มาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1293 ในกรณีอันใดอันหนึ่งซึ่งจะกล่าวต่อไปนี้ เมื่อพนักงาน อัยการหรือบุคคลใด ๆ ผู้มีส่วนได้เสียร้องขอ ศาลจะสั่งให้เลิกสมาคมและ ตั้งผู้ชำระบัญชีขึ้นคนหนึ่งหรือหลายคนก็ได้ คือว่า (1) ถ้าวัตถุที่ประสงค์ของสมาคมผิดต่อกฎหมาย หรือกลายเป็น ผิดต่อกฎหมาย (2) ถ้าจะจัดการสมาคมนั้นต่อไปอีกไม่ได้ ไม่ว่าเพราะเหตุใด ๆ (3) ถ้าปรากฏว่าผู้ซึ่งจัดการสมาคมนั้น เป็นบุคคลอื่นมิใช่ผู้จัดการ ที่ได้จดทะเบียนไว้ มาตรา 1293ทวิ ถ้าปรากฏว่าวัตถุที่ประสงค์หรือกิจการของสมาคมใด กลายเป็นภัยอันตรายต่อสันติภาพของประชาชนก็ดี หรือน่าจะก่อให้เกิดความ ไม่สงบในบ้านเมืองก็ดี นายทะเบียนอาจสั่งให้ขีดชื่อสมาคมนั้นออกเสียจาก ทะเบียน หมายเหตุมาตรา 1293ทวิ บัญญัติเพิ่มขึ้นโดย มาตรา 5 แห่งพรบ. แก้ไขเพิ่มเติมปพพ.(ฉบับที่ 7) พ.ศ.2496 มาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1293ตรี ในเมื่อนายทะเบียนสั่งให้ขีดชื่อสมาคมใดออกจาก ทะเบียนตามบทบัญญัติ มาตรา 1293ทวิ ให้นายทะเบียนมีหนังสือแจ้ง ไปให้ผู้จัดการสมาคมทราบ ถ้าผู้จัดการสมาคมไม่พอใจในคำวินิจฉัยของ นายทะเบียนให้อุทธรณ์คำสั่งนั้นไปยังรัฐมนตรีเจ้าหน้าที่ในการนี้ได้ ภายในสิบห้าวัน นับแต่วันที่ได้รับแจ้งความ คำวินิจฉัยของรัฐมนตรี ให้นับว่าเป็นที่สุด หมายเหตุมาตรา 1293ตรี บัญญัติเพิ่มขึ้นโดย มาตรา 6 แห่งพรบ. แก้ไข เพิ่มเติมปพพ.(ฉบับที่ 7) พ.ศ.2496 มาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1294 บทบัญญัติทั้งหลายในลักษณะ 22 หมวด 5 อันว่าด้วยการชำระบัญชีเลิกห้างหุ้นส่วนและบริษัทนั้น ท่านให้นำมาใช้บังคับในการชำระบัญชี สมาคมด้วยโดยอนุโลม หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1295 เมื่อได้ชำระบัญชีแล้ว ถ้ามีสินทรัพย์เหลืออยู่เท่าใด จะ แบ่งให้แก่สมาชิกของสมาคมนั้นไม่ได้ สินทรัพย์ทั้งนั้นจะต้องโอนไปให้แก่ นิติบุคคลอื่น ตามที่ได้ระบุไว้ในข้อบังคับของสมาคม หรือถ้าไม่ได้ระบุไว้ก็ตาม แต่สมาคมจะตกลงในที่ประชุมใหญ่ หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1296 ถ้าในข้อบังคับของสมาคมหรือที่ประชุมใหญ่มิได้ระบุ นิติบุคคลใดไว้ให้เป็นผู้รับสินทรัพย์ที่เหลือไซร้ ท่านว่าสินทรัพย์ที่เหลือนั้น ตกเป็นของแผ่นดิน หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535 มาตรา 1297 เสนาบดีผู้รับผิดชอบในการปกครองท้องที่มีอำนาจ ที่จะออกกฏข้อบังคับ เพื่อตั้งสำนักงานจดทะเบียน และเพื่อกำหนด ค่าธรรมเนียมที่จะต้องเสียในการจดทะเบียน อนึ่ง เสนาบดีนั้นมีอำนาจที่จะอนุญาตยกเว้นค่าธรรมเนียมการจด ทะเบียนแก่สมาคมใด ๆ ได้ด้วย เมื่อปรากฏว่าเป็นสมาคมตั้งขึ้นเพื่อ สาธารณประโยชน์ เช่นว่าเป็นสมาคมทำการกุศล หรือการศาสนาเป็นต้น หมายเหตุมาตรานี้ ได้ถูกยกเลิกไปไว้ใน บรรพ 1 ว่าด้วย "สมาคม" ตั้งแต่ มาตรา 78-109 ตามพรบ.ให้ใช้ปพพ. บรรพ 1 พ.ศ.2535

ทั้งหมดบน website นี้สงวนลิขสิทธิ์ ตาม พระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ 2537 ดำเนินงานโดย thethailaw.com ขอบคุณทุกท่านที่แวะมาเยี่ยมเยียน Update